εκλογές

Για τα αποτελέσματα των δημοτικών, περιφερειακών και ευρωπαϊκών εκλογών έχουν ειπωθεί και γραφτεί πολλά (ορισμένα εξαιρετικά ενδιαφέροντα), οπότε θα περιοριστώ σε ορισμένα συνοπτικά συμπεράσματα:   

1) Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι σαφώς πρώτο κόμμα σε επίπεδο επικράτειας, σταθεροποιώντας το ποσοστό του των εκλογών του 2012. Δείχνει όμως ότι το 35 ή το 40%, που φαινόταν επιτεύξιμος στόχος το προπέρσινο καλοκαίρι για τις επόμενες εκλογές, είναι πολύ δύσκολη υπόθεση. Παράλληλα, τα πενιχρά αποτελέσματα ιδιαίτερα σε ορισμένες περιφέρειες δείχνουν, πέρα από τοπικές ιδιαιτερότητες και την αντοχή των μηχανισμών του «παλιού δικομματισμού», τη μικρή κοινωνική γείωση του ΣΥΡΙΖΑ, πράγμα εξάλλου που φαίνεται και στις εκλογές σε μεγάλα συνδικάτα, επιστημονικούς συλλόγους και πανεπιστήμια. Εν πάση περιπτώσει, όντας σταθερά πρώτος στους εργαζόμενους, τους ανέργους και τις νεαρές ηλικίες, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει εμφανείς δυνατότητες να αυξήσει την επιρροή του στους «από κάτω» κατά αρκετές ποσοστιαίες μονάδες, ενώ αντίθετα στο πεδίο των πολιτικοκοινοβουλευτικών συμμαχιών, εφόσον επιμένει στην εφαρμογή ενός φιλολαϊκού προγράμματος, είναι σχεδόν «ανάδελφος».

2) Η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ/Ελιά υπέστησαν, ιδιαίτερα στις ευρωεκλογές, την Περιφέρεια Αττικής και το Δήμο Αθήνας, σοβαρή ήττα. Αποτελούν πλέον κυβέρνηση μειοψηφίας, μακράν την αντιδημοφιλέστερη από τη Μεταπολίτευση, με μικρή συνοχή και συνεχή πτώση της ήδη πολύ μειωμένης επιρροής τους. Ωστόσο, δεν συνετρίβησαν, πολλώ δε μάλλον δεν κατέρρευσαν. Διατηρούν την πλήρη υποστήριξη του διεθνούς παράγοντα, του εγχώριου κεφαλαίου και των μεγάλων ΜΜΕ, διαθέτοντας πολύ μεγαλύτερη δεξαμενή πολιτικών συμμαχιών από τον ΣΥΡΙΖΑ, ικανή ακόμα και να τους εξασφαλίσει εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας την άνοιξη του 2015. Το ανησυχητικότερο όμως είναι ότι αξιοποιούν καλύτερα από τον ΣΥΡΙΖΑ την ταξική και ιδεολογικοπολιτική πόλωση που διαπερνά την ελληνική κοινωνία, διαχειριζόμενοι αποτελεσματικότερα τα αντανακλαστικά φόβου απ' ό,τι κάνει με τα προτάγματα ελπίδας η Αριστερά. Έτσι, επαναπατρίζουν σημαντικό τμήμα των αγανακτισμένων μεσοστρωμάτων των δύο πρώτων μνημονιακών χρόνων, τα οποία ναι μεν επλήγησαν από τα μέτρα αλλά δεν συνετρίβησαν και ήδη έχουν σταθεροποιηθεί, ενώ, παράλληλα, το συντηρητικό φαντασιακό τους τους κάνει όλο και εχθρικότερους στην «περιπέτεια» του ΣΥΡΙΖΑ.

Έχοντας μπει στην τελική ευθεία για τις αυτοδιοικητικές εκλογές, η συζήτηση στην Αριστερά τείνει να επικεντρωθεί στην αντιμετώπισή τους ως μιας μάχης κεντρικού πολιτικού χαρακτήρα. Ταυτόχρονα, μόνο παρεμπιπτόντως τίθενται και ζητήματα που σχετίζονται με την ίδια τη λειτουργία του θεσμού της τοπικής αυτοδιοίκησης, τις αλλαγές που επέφερε η επιβολή των σχεδίων Καποδίστριας και Καλλικράτης, ενώ η σχέση τοπικής αυτοδιοίκησης και τοπικών μαζικών κινημάτων συχνά αναφέρεται μέσα από γενικόλογες διακηρύξεις για την επιδιωκόμενη αμφίδρομη στήριξη αριστερών αυτοδιοικητικών αρχών και τοπικών κινημάτων.

Προφανώς, στην περίοδο που διανύουμε είναι αναμενόμενη η επικέντρωση στην αντιπαράθεση με την κυρίαρχη πολιτική των μνημονίων. Εντούτοις, το ζήτημα που προκύπτει είναι το κατά πόσο οι δυνάμεις της Αριστεράς είναι πάντα σε θέση να εντοπίζουν την πολλαπλότητα των εκάστοτε αντιθέσεων, να κάνουν «συγκεκριμένη ανάλυση της συγκεκριμένης κατάστασης» και να μελετούν τη συγκυρία της ταξικής αντιπαράθεσης χωρίς αναγωγή όλων των αντιθέσεων στην κύρια απ' αυτές, πόσο μάλλον στη βασική αντίθεση. Όσο κι αν καμιά ανάλυση της όποιας συγκυρίας δεν μπορεί να γίνει αν παραβλέπεται η κύρια και παραγνωρίζεται η βασική αντίθεση, η αναγωγή όλων των επιμέρους αντιθέσεων σ' αυτές οδηγεί σε απλοϊκά, άρα πολιτικά αναποτελεσματικά, συμπεράσματα.

Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι η ΕΕ αποτελεί υπερεθνικό ιμπεριαλιστικό σχηματισμό σε οικονομικό και πολιτικό πεδίο. Από την εποχή της Ένωσης του Άνθρακα και του Χάλυβα και, στη συνέχεια, της ΕΟΚ αυτό ήταν σαφές (επρόκειτο περί καπιταλιστικής ολοκλήρωσης με επιθετικά χαρακτηριστικά). Όμως σήμερα, στην εποχή της «γερμανικής ηγεμονίας», η εμπέδωση του νεοφιλελεύθερου «δημοκρατικού ολοκληρωτισμού», με τη μετάλλαξη της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας σε «κυβερνητική δημοκρατία» σε εθνικό επίπεδο και τον απολυταρχικό συγκεντρωτισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε διεθνικό, καθώς και η επιθετική έξοδος της ΕΕ στον πλανήτη (ευρωπαϊκός προστατευτισμός, πατέντες, υπερεκμετάλλευση και λεηλασία χωρών και περιοχών εκτός αλλά και εντός της ευρωπαϊκής επικράτειας, κοινωνικός αποκλεισμός των μεταναστών-ριών με επακόλουθη αύξηση του ρατσισμού και του φασισμού, πλήρης στρατιωτικοποίηση των ανατολικών και των νότιων συνόρων της και ενεργής συμμετοχή ευρωπαϊκών στρατευμάτων σε ιμπεριαλιστικές εισβολές κ.λπ.) βοούν ότι η ΕΕ όχι μόνο δεν υπήρξε ποτέ «σπίτι των λαών», αλλά είναι αδύνατο να μεταρρυθμιστεί και να εκδημοκρατιστεί, να «στεγάσει» μια άλλη πολιτική υπέρ των λαών και των εργαζομένων. Μια τέτοια πολιτική ελπίζουμε ότι μπορεί να επικρατήσει στην Ευρώπη, όμως «όχημά» της δεν θα είναι η ΕΕ, αλλά μια διεθνική κοινότητα ελεύθερων λαών και αλληλέγγυων χωρών.