Ο σύντροφος Χόρχε Σαμπαλσα (Jorge Zabalza), ο ασυμβίβαστος Tουπαμάρο

Ο σύντροφος Χόρχε Σαμπαλσα (Jorge Zabalza), ο ασυμβίβαστος Tουπαμάρο, πέθανε σήμερα ξημερώματα

Ένας από τους σημαντικότερους επαναστάτες της Νότιας Αμερικής, ο Τουπαμάρο Χόρχε Σαμπάλσα  πέθανε ξημερώματα 23 Φεβρουαρίου σε ηλικία 79 ετών σε νοσοκομείο του Μοντεβιδέο όπου νοσηλευόταν σε ευαίσθητη κατάσταση λόγω επιπλοκών από καρκίνο του οισοφάγου.

Ο Σαμπάλσα, πιο γνωστός ως Tambero, πρώην μέλος της Εθνικής Διοίκησης του Εθνικού Απελευθερωτικού Κινήματος – Tουπαμάρος  (MLN-T), καταγόταν από το Minas.

Το 1968, στο Μοντεβιδέο, εντάχθηκε στο MLN-Τ και συμμετείχε σε μερικές από τις πιο διαβόητες επιχειρήσεις του αντάρτικου των Τουπαμάρος. Ήταν ένας από τους κρατούμενους που απέδρασαν από τις φυλακές Punta Carretas το 1971 και αργότερα ήταν ένας από τους εννέα ομήρους Τουπαμάρος (τους κορυφαίους ηγέτες) που φυλακίστηκαν σε διάφορους στρατώνες σε όλη τη χώρα κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, από το 1972 έως το 1985, μαζί με τους Raúl Sendic, José Mujica, Eleuterio Fernández Huidobro, Mauricio Rosencof, Henry Engler, Julio Marenales, Jorge Manera και Adolfo Wasem.

Ο μικρότερος αδελφός του, Ricardo Zabalza, επίσηςΤουπαμάρο, σκοτώθηκε από την αστυνομία στην επιχείρηση που είναι γνωστή ως "κατάληψη του Pando" στις 8 Οκτωβρίου 1969.

Μετά την αποφυλάκισή του το 1985, ο El Tambero συνέχισε να είναι μαχητής και από τα ανώτερα στελέχη του MLN-T, στη νομότητα πλέον. Ήταν εκδότης του δεκαπενθήμερου περιοδικού Mate Amargo και της εφημερίδας Tupamaros. Το 1994 εξελέγη δημοτικός σύμβουλος με το κόμμα Frente Amplio (Ευρύ Μέτωπο - FA) και διετέλεσε πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου του Μοντεβιδέο, όπου είχε μια από τις πιο γνωστές αντιπαραθέσεις με το ίδιο του το κόμμα , όταν αρνήθηκε να ψηφίσει υπέρ της παραχώρησης του ξενοδοχείου Casino Carrasco σε ιδιώτες, όπως πρότεινε ο τότε δήμαρχος.

Ως πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου της πρωτεύουσας, το 1997, κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης του Γάλλου προέδρου Ζακ Σιράκ, ο Σαμπάλσα χρησιμοποίησε την ομιλία του κατά την τελετή παράδοσης των κλειδιών της πόλης στον επισκέπτη για να καταδικάσει τις γαλλικές πυρηνικές δοκιμές στις ατόλες της Ωκεανίας.

Στις αρχές του 1999, μετά τις αποφάσεις του 4ου Συνεδρίου του Κινήματος Λαϊκής Συμμετοχής (Movimiento Participacion Popular - MPP, ο Σαμπάλσα εγκατέλειψε την οργάνωση και μαζί με άλλους συντρόφους του δημιούργησαν το Αριστερό Ρεύμα. Στις εκλογές εκείνης της χρονιάς  ήταν υποψήφιος γερουσιαστής και βουλευτής της Προοδευτική Συνάντηση-Ευρύ Μέτωπο (Encuentro Progresista-FA). Το 2000 εγκατέλειψε το  Ευρύ Μέτωπο αμφισβητώντας ιδιαίτερα τους πρώην συντρόφους του στο MLN-Τ.

Το 2009, μεσούσης της προεκλογικής εκστρατείας, δήλωσε σε συνέντευξή του ότι «μεταξύ των σχεδίων του Πέπε Μουχίκα και του Λακάγιε υπάρχουν μόνο διαβαθμίσεις». Είπε επίσης: «Όταν μου λένε ότι ο Μουχίκα είναι προδότης, λέω όχι, γιατί εκφράζει μια πραγματικότητα που υπάρχει, όπως και ο Ντανίλο Αστόρι και ο Ταμπαρέ Βάσκες. Ο Πέπε κάνει το ίδιο πράγμα, εκφράζει μια πραγματικότητα. Αλλά αυτό που πάντα υποστήριζα στο MLN-Τ και στο MPP είναι ότι εμείς οι Tουπαμάρος δεν είμαστε για αυτόν τον ρόλο, αλλά για να εργαστούμε για την επανάσταση και να κάνουμε μαζική δουλειά. Και για να ασκηθούμε στην εξέγερση και να συμβάλλουμε για να μάθουν οι άνθρωποι ότι έχουν τη δύναμη να κάνουν πράγματα οι ίδιοι.  Αυτό συνέβη σε μια περίοδο του MPP και έζησα αυτό το στάδιο με απέραντη χαρά».

Το 2015 παρουσίασε το βιβλίο του La experiencia tupamara: pensando en futuras insurgencias (Η εμπειρία των Τουπαμάρος: με τη σκέψη στις μελλοντικές εξεγέρσεις) και το 2019 La leyenda insurgente.

Τα τελευταία χρόνια συμμετείχε σε διάφορες δραστηριότητες για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ενώ ήταν ενεργός ακτιβιστής στην καμπάνια για την ακύρωση του Νόμου περί Λήξης (Ley de Caducidad, νόμος  που αναστέλλει τις δίκες για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά τη διάρκεια της δικτατορίας).

Στην Ελλάδα, είχαμε την τύχη να γνωρίσουμε τον σύντροφο Χόρχε το 2014, όταν βρέθηκε κοντά μας για να συμμετέχει στην εκδήλωση-συζήτηση «Οι μάχες του χτες, οι προκλήσεις του σήμερα», με αφορμή το βιβλίο του Δ. Κουφοντίνα «Γεννήθηκα 17 Νοέμβρη». Από τότε, η αλληλεγγύη, η στήριξη και η συμβολή του κάθε φορά που την χρειαστήκαμε ήταν άμεση, απλόχερη και πολύτιμη.

Σε μετάφραση του Δημήτρη Κουφοντίνα κυκλοφόρησε το 2012 από τις Εκδόσεις ΚΨΜ το βιβλίο του Φεντερίκο Λέιχτ, Παντοτινός Αντάρτης – Μια βιογραφία του Χόρχε Σαμπάλσα.

Hasta siempre compañero Jorge !