Δελτίο Θυέλλης τεύχος 45: Η Χίος του προσφυγικού απαρτχάιντ

  • Δημοσιεύτηκε: Πέμ, 10/11/2016 - 12:25μμ

 Στη Χίο, μετά το λαμπρό 2015 της αλληλεγγύης και του ανθρωπισμού, φτάσαμε το φθινόπωρο του 2016 να συμπληρώνουμε ένα σκοτεινό και μίζερο εξάμηνο ξενοφοβίας και ρατσισμού. Σε αυτό δεν ήταν αμέτοχες οι τοπικές αρχές, αλλά ούτε προφανώς και η κυβέρνηση, που φέρει την κύρια ευθύνη της εφαρμοζόμενης αδιέξοδης πολιτικής.

¶δημοτική αρχή της Χίου ταυτίστηκε εξαρχής με τον κυβερνητικό σχεδιασμό για τη δημιουργία hotspot στο νησί. Επιχειρώντας να πετύχει ένα δικό της στόχο (την απόκτηση κτιρίου για την ανακύκλωση), άσχετο με το ζήτημα, παραχώρησε δωρεάν σημαντικό τμήμα δημοτικού ακινήτου, που τώρα στεγάζει το hotspot. Τα χρήματα για την αγορά του βαρύνουν αποκλειστικά το Δήμο Χίου, που σήμερα αναζητά τρόπους δανεισμού από τράπεζες, επιβαρύνοντας στην πραγματικότητα τους κατοίκους του νησιού.

Παράλληλα, ο αποκλεισμός της αλληλέγγυας κοινωνίας και των τοπικών ομάδων, τόσο από το hotspot της ΒΙΑΛ όσο και από τον καταυλισμό που λειτουργεί ο Δήμος σε συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του Ο¶Ε στη Σούδα, οι αντιδράσεις των προσφύγων στον άδικο και παράνομο εγκλεισμό τους (αρχικά στο hotspot και στη συνέχεια στο νησί), οι επιθέσεις των ΜΑΤ σε κατοίκους που διαμαρτύρονταν για τη μεταφορά προσφύγων προς απέλαση στη γειτονιά τους και οι πράξεις μικροπαραβατικότητας από πλευράς προσφύγων όξυναν την κατάσταση και επέτρεψαν την ανάπτυξη φασιστικού θύλακα στο νησί.

Η αδυναμία, αν όχι συνειδητή άρνηση, της τοπικής αυτοδιοίκησης να διαχωριστεί τόσο από την εφαρμοζόμενη κυβερνητική πολιτική όσο και από τα ακραία φασιστικά και ρατσιστικά στοιχεία που βρήκαν έδαφος να εμφανιστούν και να αυξήσουν το ακροατήριό τους, οδήγησε σε μεγάλη πόλωση την κοινωνία. Η πλειονότητα παρέμενε σιωπηλά ανεκτική ή/και συνένοχη, καθώς δεν μπορούσε να ταυτιστεί ανοιχτά με επιθέσεις σε πρόσφυγες και αλληλέγγυους, σε δημοσιογράφους και υπαλλήλους σε εντεταλμένη υπηρεσία.

Ωστόσο, όταν προέκυψε το, ανύπαρκτο για τα νησιά, ζήτημα της παρουσίας προσφυγόπουλων στα σχολεία, υπήρξαν κρούσματα μελών των συλλόγων γονέων και κηδεμόνων που έθεσαν ζητήματα περί εμβολιασμού των παιδιών και λοιπών γνωστών θεμάτων που είδαμε να ανακύπτουν πανελλαδικά.

Το τελευταίο δίμηνο οι εμφανώς φασιστικές και χρυσαυγίτικες πρακτικές έχουν περιοριστεί. Η δημιουργία της «Παγχιακής Επιτροπής Αγώνα», που με προσεκτικότερο λόγο και διατυπώσεις υποστηρίζει ότι εκφράζει το σύνολο της χιακής κοινωνίας βασισμένη σε μια όντως μαζική για τα δεδομένα του νησιού συγκέντρωση έφερε τους πιο «πολιτισμένους» στο προσκήνιο.

Στο τελευταίο μάλιστα δημοτικό συμβούλιο αυτή η Επιτροπή κατάφερε και πέτυχε την υιοθέτηση των 9 σημείων που είχε επεξεργαστεί, από την πλειοψηφία και τη μείζονα αντιπολίτευση. Τα ίδια σημεία υιοθέτησε και ο αντιπεριφερειάρχης του νησιού. Μεταξύ άλλων απαιτούν «τη διασφάλιση της εθνικής κυριαρχίας, (..). την καταγγελία και αποτροπή κάθε ενέργειας και πρακτικής από κάθε οργανισμό, τοπικό, εθνικό και διεθνή, που ενθαρρύνει τη μόνιμη εγκατάσταση στο νησί πληθυσμών που μπορεί να γίνουν αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης από τρίτες χώρες, (..). την επιστροφή της κανονικότητας της κοινωνικής και οικονομικής ζωής στο νησί».

Η κοινωνία ακούει ευκολότερα τις κραυγές περί «κινδύνου ισλαμοποίησης» και μεγάλου σχεδίου αλλοίωσης του πληθυσμού του νησιού, περί κατάρρευσης του τουρισμού και της οικονομικής ζωής και, καθώς δεν μπορεί ή δεν θέλει να στραφεί ενάντια στον πραγματικό ένοχο των πραγματικών προβλημάτων της, στρέφεται ενάντια στον πιο αδύνατο. Που σήμερα είναι ο πρόσφυγας.

Η κατάσταση στα καμπ

H «Κοινή Δήλωση» ΕΕ - Τουρκίας καταδίκασε χιλιάδες ανθρώπους σε παραδειγματικό εγκλεισμό στα νησιά-φυλακές από τις 20 Μαρτίου, ενώ σήμανε την αντίστροφη μέτρηση για τη διολίσθηση των τοπικών κοινωνιών στην ξενοφοβία και στο χείλος του φασισμού. Στη Χίο, οι 4.300 άνθρωποι που έφτασαν στο νησί τους τελευταίους 7 μήνες «φιλοξενούνται» σε τρία στρατόπεδα: το «επίσημο» της ΒΙΑΛ με 1.200 ως 1.800 «τρόφιμους», το πιο «ανθρωπιστικό» της χωρίς περίφραξη Σούδας μέσα στην πόλη, που υπερέβη πολλές φορές το όριο των 1.000 ανθρώπων, και το ανεπίσημο και υποτυπώδες του Δ¶ΠΕΘΕ, 250-300 ανθρώπων, που πρόσφατα έκλεισε άρον άρον. Ο πραγματικός αριθμός εκτιμάται τοπικά στους 2.500 εγκλωβισμένους.

Η διαβίωση στα καμπ χειροτερεύει μέρα με τη μέρα. Καβγάδες λόγω συνωστισμού, άνθρωποι στοιβαγμένοι στα κοντέινερ, στα «σπιτάκια ΙΚΕΑ» και τις σκηνές. Ατέλειωτες αναμονές σε ουρές για τα στοιχειώδη: τρεις φορές τη μέρα για το φαγητό και άλλες τόσες για ρούχα, παπούτσια, πάνες για τα παιδιά, βρεφική τροφή. Απόλυτη απουσία ελεύθερων χώρων, και από δραστηριότητες μόνο ό,τι μπορούν να σκαρφιστούν τα φιλότιμα μέλη κάποιων από τις ΜΚΟ ή οι διεθνείς και ντόπιοι αλληλέγγυοι εθελοντές. Οι καταυλισμοί αλλάζουν σταδιακά όψη όσο παρατείνεται ο εγκλωβισμός: καρέκλες και καναπέδες από τα σκουπίδια για να δώσουν μια αίσθηση ανθρώπινης διαβίωσης, νεαροί με μουσική στα κινητά να χορεύουν ανάμεσα στις σκηνές, γιατί και η βασανιστικότερη αναμονή πρέπει κάπως να διασκεδάζεται, προβολές ταινιών και παιχνίδια με τα παιδιά από αλληλέγγυους.

Όσα χρήματα διαθέτουν οι ίδιοι οι πρόσφυγες έχουν εξαντληθεί από καιρό, το ίδιο και η υπομονή τους: Μέχρι τον Ιούλιο ελάχιστα αιτήματα ασύλου είχαν εξεταστεί. Από τότε ο ρυθμός αυξήθηκε ελαφρώς, ωστόσο οι απαντήσεις δίδονται πια με απελπιστικά αργό ρυθμό. Τα παιδιά μαραίνονται στους καταυλισμούς, χωρίς καμιά εμφανή προοπτική να πάνε σε κάτι που να θυμίζει σχολείο  λόγω κυβερνητικής απραξίας αλλά και ξενοφοβικών αντιδράσεων.

Τα αναμενόμενα κρούσματα παραβατικότητας, κλοπές κοτόπουλων και λαχανικών από τα χωράφια γύρω από τη ΒΙΑΛ, προβάλλονται καταλλήλως από τα τοπικά ΜΜΕ και συναντάνε στα μυαλά των φιλήσυχων πολιτών την από παλιά διαμορφωμένη ξενοφοβική προπαγάνδα. Οι εξεγέρσεις σε Σούδα και ΒΙΑΛ έχουν πάντα στόχο τα μόνα σύμβολα «εξουσίας»: καίγονται τα κοντέινερ των ΜΚΟ, της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Ασύλου και του Δήμου.

Αλλά τον τόνο σταδιακά δίνει ο φόβος και η ψυχολογική εξόντωση. Κάποιοι παραιτούνται από το αίτημα ασύλου και επιστρέφουν στο άγνωστο, κάποιοι πληρώνουν αδρά για ψεύτικα χαρτιά ή για μια κρυψώνα σε νταλίκα, κάποιοι περνούν στην Αθήνα χάρη σε κάποιο ανθρωπιστικό «παραθυράκι».

Στα νησιά λαμβάνει χώρα μια συλλογική τιμωρία όσων τόλμησαν να περάσουν το Αιγαίο. Η «ιερή αγελάδα» της συμφωνίας ΕΕ - Τουρκίας τρέφεται με τις σάρκες και τις ψυχές χιλιάδων ανθρώπων, που πρέπει ή να τα παρατήσουν και να γυρίσουν ταπεινωμένοι σε ό,τι έχει απομείνει από τις πατρίδες τους, δίνοντας έτσι και το αντίστοιχο «μήνυμα», ή να φυτοζωούν στα νησιά μέχρι να εξεταστούν οι αιτήσεις τους, με τον κίνδυνο των μαζικών απελάσεων να κοντοζυγώνει.

Η Μόρια της Λέσβου, η ΒΙΑΛ και η Σούδα της Χίου, τα στρατόπεδα της Σάμου, της Λέρου, της Κω, είναι τόποι όπου ποδοπατιέται η ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Τόποι όπου η πολιτισμένη Δύση των ισχυρών βασανίζει διά της γραφειοκρατίας τα θύματα των δικών της επεμβάσεων στην Ανατολή. Δικό μας καθήκον η αλληλεγγύη και να μην μένει κρυμμένο αυτό το συλλογικό βασανιστήριο.

Ερμιόνη Φρεζούλη,        Αλέξανδρος Παναγιωτάκης,        Οδυσσέας Παναγιωτάκης - Φρεζούλης

Θεματικές: