Νεολαιίστικη κινηματική άνθηση στη Δημοκρατία της Μακεδονίας

  • Δημοσιεύτηκε: Πέμ, 14/05/2015 - 9:45μμ

Τον Οκτώβριο του 2014 η κυβέρνηση του Νίκολα Γκρούεβσκι δημοσίευσε την πρότασή της για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση στην ανώτατη παιδεία. Η πρόταση σκόπευε στην πειθάρχηση των καθηγητών και στην τρομοκράτηση των φοιτητών-ριών.       Με τη μέθοδο της αξιολόγησης «κοσκίνιζε» τους μη αρεστούς καθηγητές και περιόριζε το δικαίωμα για μόρφωση των νέων. Γι' αυτή τη δουλειά εισήγαγε μια εξωτερική επιτροπή εξετάσων. Στο δεύτερο και τέταρτο έτος σπουδών οι φοιτητές και φοιτήτριες (μετά τις εξεταστικές τους) θα περνούσαν από την κρίση της επιτροπής (με εξετάσεις) και θα αποφασιζόταν ποιοι-ες θα αποκόπτονταν από τις σπουδές, θα συνέχιζαν πληρώνωντας δίδακτρα, θα έπαιρναν πτυχίο ή θα δίδασκαν.

Τα όργανα της επίσημης φοιτητικής συνδικαλιστικής οργάνωσης, απαξιωμένα λόγω της συναινετικής τους πολιτικής, είχαν εκλεγεί με τη συμμετοχή του 3% και ενώ είχε ήδη λήξει η θητεία τους, πρότειναν ως αντίδραση έναν περίπατο σε κάποιο λόφο.

Το κύριο σώμα των φοιτητών συγκρότησε κοινή συνελεύση. Την ονόμασε «Φοιτητική Ολομέλεια». Με οριζόντιο και αμεσοδημοκρατικό τρόπο οργάνωσε την αντίσταση. Παράλληλα, ένα τμήμα των καθηγητών ακολούθησε το παράδειγμα των φοιτητών και οργάνωσε την Καθηγητική Ολομέλεια. Η πρώτη διαδήλωση έγινε στις 17 Νοέμβρη με μεγάλη συμμετοχή.

Η κυβέρνηση θορυβήθηκε. Τα ΜΜΕ, που κατά πλειονότητα ελέγχονται από την κυβέρνηση, απαξίωσαν το κίνημα που άρχισε να αναπτύσσεται. Λασπολόγησαν λέγοντας ότι οργανώνεται από την αντιπολίτευση και ότι χρηματοδοτείται από το ίδρυμα Σόρος, μήπως και αποσυσπειρωθεί. Σε φωτογραφίες και βίντεο από τη διαδήλωση «κύκλωσαν» με κόκκινο μαρκαδόρο πρόσωπα αναφέροντας κοινωνικές ιδιότητες, π.χ., εργαζόμενος σε ΜΚΟ, μέλος της αντιπολίτευσης κ.λπ.

Το επόμενο διάστημα το φοιτητικό κίνημα συμμετείχε σε εργατικές κινητοποιήσεις των επισφαλώς εργαζόμενων στον ιδιωτικό τομέα. Να αναφέρουμε εδώ ότι τα εργατικά συνδικάτα είναι πλήρως απαξιωμένα από τους εργαζόμενους. Στο δημόσιο τομέα ΔΕΝ απεργεί ποτέ κανείς, μια και δημόσιος υπάλληλος γίνεται όποιος είναι μέλος του κυβερνώντος κόμματος. Όταν αλλάζει η κυβέρνηση αλλάζουν και οι υπάλληλοι. Στον ιδωτικό τομέα η συνδικαλιστική γραφειοκρατία συμμετείχε στο πάρτι του δημόσιου πλούτου που έγινε ιδιωτικός ή δεν έχουν δημιουργηθεί εργατικές ενώσεις. Παρ' όλα αυτά πρεκάριοι (μέσω δύο κινηματικών αριστερών συλλογικοτήτων) προσπάθησαν να αντιδράσουν στην επιβολή πρόσθετου φόρου 10% (δήθεν για «περίθαλψη», όταν οι υψηλόμισθοι δεν έβαζαν το χέρι στην τσέπη).

Στις 10 Δεκέμβρη πραγματοποιήθηκε η μεγαλύτερη διαδήλωση στη σύγχρονη ιστορία της Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Πάνω από δέκα χιλιάδες διαδηλωτές συμμετείχαν στα Σκόπια, στα Μπίτολα οι μαθητές των λυκείων μπήκαν στη φοιτητική διαδήλωση και οι καθηγητές της μέσης εκπαίδευσης συγκρότησαν την «Καθηγητική Ολομέλεια», ενώ έγινε διαδήλωση και στο Στιπ. Κάποιοι διαδηλωτές φόρεσαν κόκκινους κύκλους γύρω από τα πρόσωπά τους χλευάζοντας τα ΜΜΕ και την κυβέρνηση.

Στις 10 Γενάρη, στις 3 τα ξημερώματα, στα κλεφτά, η κυβέρνηση ψήφισε το νομοσχέδιο για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση.

Στις 11 Φλεβάρη πάνω από χίλιοι φοιτητές και φοιτήτριες καταλαμβάνουν το πανεπιστήμιο στα Σκόπια και το ανακηρύσσουν «Αυτόνομη µώνη». Διοργανώνουν αντιμαθήματα, συναυλίες και πολιτιστικές εκδηλώσεις. Στις σχολές που δεν έχουν τις δυνάμεις για να οργανώσουν καταλήψεις μποϊκοτάρουν τα μαθήματα και σταματάει η εκπαιδευτική διαδικασία. Ο κόσμος της πόλης αλληλέγγυος προσφέρει τροφές, κουβέρτες και είδη καθαρισμού. Στα Μπίτολα, οι πρυτανικές αρχές, οι πλέον σκληροπυρηνικές στη χώρα, κόβουν τη θέρμανση και ενίοτε το ρεύμα, αλλά οι φοιτητές και οι καθηγητές της μέσης εκπαίδευσης συνεχίζουν την κατάληψη.

Να σημειωθεί ότι στις διαδηλώσεις τα συνθήματα φωνάζονται σε διαφορετικές γλώσσες χωρίς να υπάρχουν ρήξεις και συγκρούσεις. Να αναλογιστούμε ότι ο πληθυσμός της χώρας είναι διαιρεμένος με βάση την εθνική προέλευση (βλ. χωριστά σχολεία, πανεπιστήμια, καφέ μπαρ, γειτονιές), μια πρακτική που εναρμονίζεται πλήρως με τον εθνικισμό της κυβέρνησης. Σε αντίθεση με τις περσινές καταλήψεις των βουλγαρικών πανεπιστημίων, που τα μέλη του φοιτητικού κινήματος αναφέρονταν στον πατριωτισμό τους.

Στις 19 Φλεβάρη ξεκινούν οι διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης με το φοιτητικό κίνημα. Αποσύρεται το νομοσχέδιο. Μέχρι το τέλος του Μάρτη θα συγκροτηθούν επιτροπές με τη συμμετοχή και της κινητοποιημένης εκπαιδευτικής κοινότητας για να συναποφασίσουν μια δημοκρατική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση.

Το φοιτητικό κίνημα συνεχίζει να διατηρεί την Αυτόνομη µώνη με τη χειραφετική του αμεσοδημοκρατική δράση. Σε μια κοινωνία γνωστή από χρόνια για την παθητική της στάση απέναντι σε τέτοιου τύπου αντιστάσεις, η νίκη αυτή δείχνει να έχει μια δυναμική ικανή να αποτελέσει προανάκρουσμα ενός νέου κύματος αγώνων στη δημοκρατία της Μακεδονίας, μια χώρα με πολίτες δυσαρεστημένους για λόγους που υπερβαίνουν κατά πολύ τα συγκεκριμένα αιτήματα της φοιτητικής νεολαίας.

Η ιστορική αυτή κινητοποίηση του κόσμου και η συσπείρωση δυνάμεων αντίστασης διοχέτευσε στο κοινωνικό σώμα τον ενθουσιασμό για μια νέα εποχή με πρόταγμα τη συλλογικότητα και με τη συνειδητοποίση της κοινής μοίρας να μεταφράζεται σε πολιτική αναγκαιότητα για ενωτική δράση.    

Κώστας Μπόρτσης

Θεματικές: