Δελτίο Θυέλλης Τεύχος 39 - ΒΙΟΜΕ: Η αυτοδιαχείριση δεν είναι ουτοπία!

  • Δημοσιεύτηκε: Τετ, 25/06/2014 - 12:40μμ

Οι τελευταίες εξελίξεις με τη θρασύτατη δικαστική προσφυγή για ανάληψη της διοίκησης της ΒΙΟΜΕ από την επανεμφανισθείσα πρώην εργοδοσία, με στόχο να πετάξει τους εργαζόμενους έξω από το εργοστάσιο και να το οδηγήσει σε πτώχευση, δείχνουν ότι η αυτοδιαχείριση ενοχλεί και προκαλεί... Καθώς διαψεύστηκαν όλες οι «Κασσάνδρες» που προφήτευαν την αποτυχία της προσπάθειας των εργατών της ΒΙΟΜΕ να λειτουργήσουν το εργοστάσιο οι ίδιοι στη βάση της εργατικής αυτοδιεύθυνσης και της άμεσης δημοκρατίας, και το εργοστάσιο όχι μόνο λειτουργεί και τα προϊόντα του κυκλοφορούν σε όλη τη χώρα, αλλά έχει αρχίσει να ριζώνει και να εδραιώνεται κοινωνικά, ο κίνδυνος για την εργοδοσία και τις δυνάμεις του συστήματος είναι να αναδειχθεί πλέον ο δρόμος της ΒΙΟΜΕ σε μια βιώσιμη, εναλλακτική και ανταγωνιστική προς τις κυρίαρχες οικονομικές σχέσεις προοπτική. Γι' αυτό επιλέγεται αυτή η στιγμή για αντεπίθεση της εργοδοσίας και δρομολόγηση κατασταλτικών μεθοδεύσεων.

Ό,τι κι αν κάνουν, ωστόσο, το «παράδειγμα» ΒΙΟΜΕ έχει δείξει ήδη ότι μέσα (και ενάντια) στην κυρίαρχη καταθλιπτική εικόνα της κοινωνικής εκχέρσωσης έχουν αρχίσει να φυτρώνουν, και στο δύσκολο χώρο της βιομηχανικής παραγωγής πια, και να βγάζουν καρπούς τα λουλούδια της συνεργασίας, της αλληλεγγύης και της άμεσης δημοκρατίας. Αυτό είναι που ενοχλεί και προκαλεί, και μάλιστα όχι μόνο τα αφεντικά και το κράτος αλλά και δυνάμεις του γραφειοκρατικού καθεστωτικού και κομματικού συνδικαλισμού. Γιατί είναι ένας δρόμος ανταγωνιστικός προς τις υπάρχουσες σχέσεις εκμετάλλευσης, ανισότητας και ιεραρχίας. Γιατί αμφισβητεί το «ιερό δικαίωμα» της ιδιοκτησίας και της διεύθυνσης. Γιατί αρνείται, επίσης, την κρατική διαχείριση των αναγκών και των ζωών μας. Γιατί, τέλος, συγκρούεται με ένα μοντέλο συνδικαλισμού και πολιτικής που, ακόμη και όταν διεκδικεί, μας ενσωματώνει απλώς, με καλύτερους ή χειρότερους όρους, στις κατεστημένες δομές.

Γι' αυτό, από την άλλη, το εγχείρημα της ΒΙΟΜΕ έχει μεγάλη απήχηση μέσα και έξω από τη χώρα και έχει στηριχθεί από ένα ευρύ κίνημα αλληλεγγύης. Το μήνυμα των εργατών της ΒΙΟΜΕ ότι η επιβίωση σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες δεν σημαίνει αναγκαστικά παραίτηση και ανάθεση, αλλά ότι μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την κρίση, την επίθεση των αφεντικών και των κυβερνήσεών τους στηριζόμενοι στα δικά μας πόδια, της τάξης μας και της κοινωνίας, στη δική μας συνεργατική ισχύ, είναι ένα μήνυμα που αφορά ολόκληρη την εργατική τάξη και την κοινωνία που δοκιμάζονται από τις απολύσεις, τη φτώχεια και την κατεδάφιση των κοινωνικών δομών.

Είναι, επίσης, ένα μήνυμα αγωνιστικό, για την τόσο αναγκαία σήμερα υπέρβαση των ορίων των γραφειοκρατικών συνδικαλιστικών δομών και της επετειακής, συμβολικής, κατακερματισμένης και συντεχνιακής συνδικαλιστικής δράσης, για μια αναγέννηση του εργατικού κινήματος με συλλογικές και αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες και μορφές αυτοοργάνωσης της βάσης των εργαζομένων και οριζόντιου μαχητικού συντονισμού τους, με κέντρο και αποφασιστικό όργανο τη γενική συνέλευση.

Το εγχείρημα της ΒΙΟΜΕ θέτει άμεσα επί τάπητος ως απάντηση στην κρίση και στην επίθεση του κεφαλαίου και του κράτους, όχι μια επιστροφή στην προηγούμενη κατάσταση, σε μια πιο «ομαλή» και πιο «δίκαιη» αναπαραγωγή των συνθηκών εκμετάλλευσης, όχι το να «περισώσουμε» ό,τι μπορούμε, αλλά να ανοίξουμε παράθυρα προς μια διαφορετική οργάνωση της παραγωγής και κατανομής με κριτήριο τις κοινωνικές ανάγκες και όχι το κέρδος των λίγων. Το να περάσουν τα εργοστάσια στους εργάτες είναι η αναγκαία απάντηση στην καταστροφή που βιώνουμε κάθε μέρα, η μοναδική απάντηση στην ανεργία. Παράλληλα είναι ένας δρόμος που ρίχνει τα τείχη των συντεχνιακών περιχαρακώσεων και των διαιρέσεων των εργαζομένων, αφού μπορεί να κινητοποιήσει και να συνενώσει όλο το «περιττό» για το κεφάλαιο εργατικό δυναμικό, από τους νεολαίους της επισφάλειας μέχρι τους εργαζόμενους στις βιομηχανικές ζώνες, από τους ανέργους μέχρι τους μετανάστες, για την επιβίωση, τη δημιουργία και την ελευθερία μέσω μιας άλλης αλληλέγγυας και συνεργατικής οικονομίας.

Το ιστορικό αυτό «στοίχημα» είναι ανοιχτό και η προοπτική του θα εξαρτηθεί από την ενεργή συμβολή όλων μας και τη διαρκή προσπάθεια «κοινωνικοποίησης» αυτού του παραδείγματος, με το να γίνει υπόθεση όλο και περισσότερων σωματείων, εργατικών συλλογικοτήτων, συνελεύσεων γειτονιάς, δομών αλληλεγγύης, όσο περισσότερων εργαζομένων και ανέργων. Η απόδειξη στην πράξη ότι προσπάθειες όπως της ΒΙΟΜΕ μπορούν να υπάρξουν και να λειτουργήσουν προς όφελος τόσο των μελών τους όσο και της κοινωνίας θα είναι μια νίκη που μπορεί να λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά για την εξάπλωση και την ενδυνάμωση του παραδείγματος της αυτοδιαχείρισης.

Έτσι αυτό το πρώτο βήμα μπορεί να γίνει εφαλτήριο για να πάρουν συνολικά, και συλλογικά, οι δημιουργοί του πλούτου την παραγωγή και ολόκληρη τη ζωή στα χέρια τους.

Κώστας Χαριτάκης          

Μέλος Σ.Ε.ΒΙΟΜΕ και Πρωτοβουλίας Αλληλεγγύης (Αθήνας) στη ΒΙΟΜΕ